İÇİNDEKİLER
DEVLET YÖNETİMİ
Hükümdarlara Verilen Unvanlar
- Sultan
- Keykubat
- Rükneddin
- Sultan-ı Galip
- İzeddin
- Alaaddin
- Gıyaseddin
- Keyhüsrev
NOT: KEYkavus, KEYhüsrev, KEYkubat (KEY sultan demektir.)
Divan Teşkilatı
- Divanı-ı Ala: Devlet meselelerinin görüşüldüğü yerdir.
- Niyabet-i Saltanat: Hükümdar başkentte olmadığı zamanlarda ona vekalet ederdi.
- Divan-ı Tuğra: Devletin her türlü yazışmalarından sorumluydu. Tuğra çeken kişilere tuğrai veya münşi denir.
- Divan-ı arz: Devletin asker ihtiyacını karşılayan divandır. divanın başkanı ariz ya da emir-i ariz.
- Divanı-ı İstifa: Devletin gelir gider hesaplarına bakan divandır. Başkanı müstevfi.
- Divan-ı Pervane: Arazi defterlerinde tutulan has ve iktaların düzenlenmesinden sorumluydu. Başkanı Pervaneci.
- Divanı-ı Berid: Posta teşkilatıdır.
- Meliküs Sevahil: Deniz Kuvvetleri Komutanı. (osm. karşılığı Kaptan-ı Derya)
- Şurta: Jandarma.
Anadolu Selçuklularında Bazı Saray Görevlileri
- Üstad-ı Saray: Şehzade hocası
- Hace-i Saray: Hadım ağası
- Emir-i Mahfil: Protokol görevlisi
İLİM İNSANLARI
- Mevlana Celaleddin Rumi: Kebir, Mesnevi
- Hacı Bektaş Veli: Makalat
- Yunus Emre: Divan, Risaletü’n -Nushiyye
- Aşık Paşa: Garibname
- Muhyiddin Arabi: Vahdet-i Vücud görüşünü savunmuştur. Yavuz Sultan Selim mezarını bulup yaptırmıştır.
- Hacı Paşa: Anadolu’nun İbn-i Sinası’dır.
- Ravendi: Selçuklu Tarihini yazmıştır.(1. Gıyaseddin Keyhüsrev’e sunar)
- Caca Bey
- Ahmet Gülşehri: Mantıku’t-Tayr
- Hoca Dehhani: Selçuklu Şehnamesi
- Germiyanlı Ahmedi: İskendername, Cemşid ü Hurşid
- Sadrettin Konevi
- İbn-i Bibi: El Evamirü’l Alaiye
- Ahmet Fakih: Çarhname
- Sultan Veled: İbtidaname, Rebabname, İntihaname, Maarif
HUKUK
Şer’i Hukuk
- Evlenme, boşanma, miras, nafaka ve vakıflarla ilgili davalara bakar.
- Mahkemelerin başında kadı bulunurdu.
- Kadıların başı kadıü’lkudat.
Örfi Hukuk
- Şeri mahkemelerin görevi dışında kalan davalara bakarlar.
- Başkanı Emir-i Dad.
ORDU
Hassa Askerleri
- Hükümdara bağlı olan bu askerler, değişik milletlerden küçük yaşlarda satın alınan veya toplanan çocuklardan meydana gelirdi. Bunlar Gulamhane denilen ocaklarda yetiştirilirdi.
EKONOMİ
Ahilik
- Ahi Evran tarafından kurulmuştur.
- Ahiliğin amacı ve felsefesi Ahi Evran’ın Letaf-i Hikmet kitabından öğrenilir.
- Gayrimüslimler giremez.
- Girit ve Hansa teşkilatlarına Müslümanlar giremez.
- Esnafların başındakilere Şeyh veya Pir adı verilir.
- Esnaflar ‘Ahitname’ ye uymak zorundadırlar.
- İhtiyaca göre mal üretimi yapılır.
- Mesleki eğitim verilir, sonra icazetname(diploma) verilir.
- Esnaflar arasında dayanışmayı arttırır.
- Orta sandıkta para toplanır ve bunlar yeni dükkan alacaklara verilir.
- Gerektiğinde Cihad’a vakfedilir.
- Fatma Bacı (Anadolu Kadınları-Bacıyan-ı Rum)
Tarım ve Hayvancılık
Köylerde yaşayan Türkmenler tarım ve hayvancılıkla uğraşarak ekonomiyi canlandırmışlardır.
Sanayi ve Madencilik
Kağıt imalatı ve çinicilik sanatında önemli gelişmeler yaşanmıştır.
Ticaret
- Ticaret yollarının güvenliği sağlanmak amacıyla kervansaraylar ve hanlar yapılmıştır.
- İlk defa devlet sigortacılık faaliyetlerine başlanmıştır.
- Venedik, Ceneviz, Floransa gibi devletlere imtiyaz tanınarak ticareti geliştirme amaçlanmıştır.
- Sinop, Antalya, Alanya fethedilmiş. Deniz ticareti canlandırılmıştır.
Maliye ve Para
- Anadolu Selçuklularda ilk madeni parayı 1. Mesut, gümüş ve altın parayı ise 2. Kılıçaslan bastırmıştır.
- Günümüze bulunan en fazla altın sikkesi 1. Alaaddin Keykubat adına olan sikkelerdir.
- Hazine-i Amire ve Hazine-i Hassa olmak üzere iki hazine bulunmaktaydı.( Hazine-i Hassa hükümdarın şahsi tasarrufundadır)
Devletin Gelir Kaynakları
Vergiler
- Liman gelirleri
- Gümrük vergileri
- Maden ve tuzla işletmelerinden alınan vergiler
- Pazar yerlerinden alınan vergiler
Hediyeler
Ganimetler
TOPRAK YÖNETİMİ
- Has Arazi: Geliri hükümdara ayrılan topraklara denir.
- İkta Arazi: Ordu mensuplarına ve devlet memurlarına hizmet ve maaş karşılığı verilir.
- Mülk Arazi: Devlet adamlarına başarılarından dolayı verilir.
- Vakıf Arazi: Miri ve mülk arazilerinden gelirleri ilmi veya sosyal kuruluşların masraflarına ayrılan topraklardır.
Mimari ve Sanat
Türkiye topraklarında en çok Anadolu Selçuklu Devleti eseri vardır.
NOT: Aşağıdaki eserler dışında Anadolu’da bulunan tüm eserler Anadolu Selçuklu Devletine aittir.
- Dilmaçoğulları
- Bitlis Ulu cami
- Saltuklular
- Mama Hatun Türbesi
- Tepsi Minaresi
- Üç Kümbetler
- Kale Cami
- Mengücekliler
- Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası
- Sultan Melik Kümbeti
- Danişmentliler
- Kayseri Ulu Cami
- Çukur Medrese
- Yağıbasan Medresesi (Anadolu’nun bilinen en eski medresesi)
- Artuklular
- Semanın Medresesi
- Hatuniye Medresesi
- Necmeddin Külliyesi
- Malabadi Köprüsü
- Hasankeyf Köprüsü
- Koçhisar Cami
- Müsreviye Medresesi
- Hüsamiye Medresesi
KPSS tarih notları için tıklayınız…
